Aktualności
Jak zatrzymano dźwięki? O początkach polskiej fonografii
2024-11-28
Dźwięk to zjawisko fascynujące. Kiedy wybrzmi, natychmiast ulatuje. Przez tysiące lat podejmowano próby jego uchwycenia, jednak dopiero wynaleziony przez Edisona w XIX wieku fonograf przyniósł upragniony sukces. Co wydarzyło się dalej? Jak wyglądały narodziny fonografii w Polsce? Co nagrywano i jaką aparaturą? Na te pytania (i wiele innych) odpowiada Katarzyna Janczewska-Sołomko w książce Zatrzymane dźwięki. Fonografia polska do 1918 roku. Publikacja już w sprzedaży.
Opatentowany w 1878 roku fonograf z początku budził podziw i ciekawość, ale też niedowierzanie – niejednokrotnie próbowano odnaleźć ukrytego w maszynie artystę lub brzuchomówcę. Stopniowo stawał się jednak przedmiotem rozrywki zarówno w miejscach publicznych, jak i w domach prywatnych, a wraz z postępem technologicznym, dostrzeżono jego wartość jako nośnik dzieł muzycznych i nowy sposób na obcowanie ze sztuką.
W obecnej rzeczywistości nieustannie otaczają nas dźwięki płynące z radia, telewizji, komputera, aparatury odtwarzającej – w domu, w galeriach handlowych, samolotach, samochodach, kinach, w lokalach rozrywkowych, na dyskotekach i w wielu innych miejscach. Trudno już sobie wyobrazić świat ciszy, wzbogacany jedynie muzyką graną lub śpiewaną na żywo. Świat dźwięków przekazywany nam przez niewidzialnych (najczęściej) wykonawców tworzy dział naszej kultury, czy wręcz naszej egzystencji, zwany fonografią. Słuchając nagranej muzyki czy głosu aktora lub tańcząc w takt emitowanego utworu, często nie uświadamiamy sobie, jak ciekawą drogę przeszła ta dziedzina.
Fragment książki
Książka nie tylko dla audiofilów
Katarzyna Janczewska-Sołomko w swojej publikacji opowiada historię polskiej fonografii nie tylko ze znawstwem, ale i z pasją entuzjasty starych nagrań. Przeprowadza czytelnika przez meandry technologicznej nomenklatury w sposób czytelny i przystępny, dzięki czemu książka z łatwością posłuży za prowadzący do świata „zatrzymanych dźwięków” portal.
Zatrzymane dźwięki to prawdziwa skarbnica wiedzy, bowiem autorka podchodzi do tematu kompleksowo, obrazując tekst licznymi ciekawostkami. Odkrywa przed czytelnikiem karty historii fonografii w Polsce i na świecie, zdradza tajniki pierwszych nagrań oraz przyrządów i mechanizmów, dzięki którym rejestrowano i odtwarzano dźwięk, przedstawia repertuar, który zdobył popularność na terenach polskich oraz artystów z nim związanych. Autorka poszukuje także kolekcjonerskich rarytasów: pierwszych wałków, rolek i płyt, porusza enigmatyczny temat prawa autorskiego i ukazuje źródłowe dokumenty – archiwalne projekty czy reklamy. To wszystko składa się w pełną szczegółów panoramę, w której każdy odnajdzie fragment dla siebie.
Najnowszą książkę Katarzyny Janczewskiej-Sołomko można znaleźć w stacjonarnej księgarni PWM, księgarniach internetowych: pwm.sklep.pl, empik.com, alenuty.pl, liber.pl oraz dobrych księgarniach muzycznych w całym kraju.
O autorce:
Katarzyna Janczewska-Sołomko – muzykolog, doktor nauk humanistycznych, wieloletni pedagog, wizytator i metodyk szkolnictwa muzycznego, pracownik naukowo-badawczy Biblioteki Narodowej w Warszawie. Autorka Leksykonu polskich muzyków pedagogów urodzonych po 31 grudnia 1879 roku (2013), Dyskografii Karola Szymanowskiego (2016) oraz pionierskich monografii: Archiwa dźwiękowe w Polsce – kolekcje, popularyzacja, rekonstrukcja (2019), Dyskopedia poloników do roku 1918 (2002) i licznych artykułów na temat fonografii, także wystaw i referatów wygłaszanych na krajowych i międzynarodowych konferencjach naukowych. Wiceprezes i przewodnicząca Stałej Komisji ds. Pedagogiki Muzycznej Zarządu Głównego Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków, przewodnicząca Sekcji Fonotek Zarządu Głównego Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, członek Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego. Odznaczona m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej oraz srebrnym medalem Zasłużony Kulturze – Gloria Artis.
Najczęściej czytane:
Polskie Wydawnictwo Muzyczne z dumą i radością prezentuje osiągnięcia mijających miesięcy. Rok 2024 to w Oficynie nie tylko nowe utwory, publikacje nutowe, książki i albumy muzyczne, ale także zasoby cyfrowe, wydarzenia koncertowe i edukacyjne oraz międzynarodowe projekty upowszechniające muzykę polską. Miniony rok to również czas intensywnych współprac w ramach licznych wydarzeń w świecie muzyki. Wydawnictwo rozwija się dynamicznie, będąc w centrum najważniejszych wydarzeń świata kultury i podejmując współpracę z partnerami najwyższej klasy.
Wspólne kolędowanie to jedna z piękniejszych tradycji towarzysząca świętom Bożego Narodzenia. Znane wszystkim melodie stają się pretekstem do wielu spotkań muzycznych dzieci i dorosłych, wypełniając muzyką zimowe dni.
Intonacja i artykulacja w prostych fanfarach, prowadzenie frazy w kantylenach, śpiewność linii melodycznej. To tylko niektóre elementy gry, które ćwiczy każdy trębacz. Najlepiej, gdy ćwiczenia łączą się z satysfakcją z grania interesujących utworów.
O rekomendacje publikacji przeznaczonych na trąbkę z katalogu naszego Wydawnictwa poprosiliśmy Sławomira Cichora – muzyka orkiestrowego, który współpracował m.in. z Polish Festival Orchestra, Orkiestrą Filharmonii Wrocławskiej i Sinfonią Varsovią. W latach 2003–2010 pracował na stanowisku I trębacza w orkiestrze Filharmonii Narodowej w Warszawie. Obecnie gra jako I trębacz w Filharmonii Łódzkiej, współpracuje również z orkiestrą Królewskiej Opery Belgijskiej w Brukseli.
Polskie Wydawnictwo Muzyczne – instytucja kultury powierzy wykonanie zlecenia w zakresie spraw związanych z obronnością, zarządzaniem kryzysowym, ochroną ludności i obroną cywilną oraz informacjami niejawnymi. Preferowane miejsce wykonywania zlecenia: Kraków.
Od symfonii, przez kameralistykę, po spektakl muzyczny – grudzień będzie miesiącem różnorodnych premier, za sprawą których polska muzyka współczesna wzbogaci się o cztery nowe kompozycje. Koncerty z najnowszymi dziełami Marcela Chyrzyńskiego, Joanny Wnuk-Nazarowej, Zygmunta Krauze i Katarzyny Głowickiej odbędą się w Katowicach, Bydgoszczy i Warszawie.
Dźwięk to zjawisko fascynujące. Kiedy wybrzmi, natychmiast ulatuje. Przez tysiące lat podejmowano próby jego uchwycenia, jednak dopiero wynaleziony przez Edisona w XIX wieku fonograf przyniósł upragniony sukces. Co wydarzyło się dalej? Jak wyglądały narodziny fonografii w Polsce? Co nagrywano i jaką aparaturą? Na te pytania (i wiele innych) odpowiada Katarzyna Janczewska-Sołomko w książce Zatrzymane dźwięki. Fonografia polska do 1918 roku. Publikacja już w sprzedaży.
22 listopada spotkaliśmy się w Zespole Państwowych Szkół Muzycznych im. Mieczysława Karłowicza w Krakowie. Gościnne progi szkoły przyjęły ponad 220 uczestników!
Polskie Wydawnictwo Muzyczne, wytwórnia płytowa ANAKLASIS i Filharmonia Śląska zapraszają na koncert poświęcony twórczości Witolda Szalonka, który odbędzie się 3 grudnia o godz. 19:00 w Filharmonii Śląskiej. Okazja jest szczególna, bowiem tego wieczoru odbędzie się premiera najnowszych publikacji nutowych oraz dwóch albumów płytowych z pieśniami i kompozycjami instrumentalnymi śląskiego mistrza.
Celne i bezkompromisowe komentarze w błyskotliwym stylu, czyli Roman Palester o muzyce, sztuce oraz literaturze. Ostatni tom trylogii „Pisma” trafił na półki księgarń. Zbiór myśli kompozytora i wieloletniego redaktora audycji kulturalnych Radia Wolna Europa to doskonała propozycja dla miłośników sztuki, będąc przyjemną, a równocześnie skłaniającą do refleksji lekturą.
Czy współczesny jazz i XV-wieczna polifonia mogą wypracować wspólny język muzyczny? LAETA MUNDUS to najnowszy album wytwórni ANAKLASIS, który splata ze sobą dwa – z pozoru niemożliwe do pogodzenia – światy, tworząc swoistą harmonię sfer. Premiera płyty połączona z koncertem z cyklu „ANAKLASIS na fali” już 12 grudnia.
